Zelf een mini vijver maken
Een kleine of miniatuurvijver maken met een speciekuip of ander materiaal
Kort & bondig
In dit deel kabbelend water en verfijnde plantjes op reikafstand.
Een prachtige miniatuur scene vereist creativiteit en daarom is het tijd om onze creatieve speurneus aan het werkt te zetten! Mouwen dus opgestroopt want we gaan op zoek naar de juiste materialen.
Daarbij duiken we eerst in de wereld van mogelijkheden en laat ik met een voorbeeld zien hoe je op een heel klein stukje tuin al een kleinschalige levendige scene kunt creëren.
- Materiaal en plaatsing van de mini vijver
- De juiste beplanting voor de mini vijver en spelen met de ruimte
- Do's en dont's bij het maken van je eigen mini vijver of miniatuur vijver
Dit deel is onderdeel van de special
Een mini vijver in jouw tuinAlle delen bij deze special (tot dusverre)
Direct bekijken
Een kleine of miniatuurvijver maken met speciekuipen of ander materiaal
Aankondiging:
Ik ga deze website (in deze vorm en hoedanigheid) binnenkort sluiten.
Mocht je je (ooit) hebben ingeschreven voor de nieuwsbrief of anderzijds: Alle gegevens worden zorgvuldig en volledig vernietigd met het sluiten van de website.
Wil je de tuin (in wording:)) eens bekijken, dan ben je altijd welkom:).
Bedankt dat je er was en wellicht tot ziens!
Hartelijke groet, Bas
mail @ zevendroomtuinen.nl
Twee forse coniferen van wel 6, misschien zelfs 7 meter hoog vormen de blikvangers van een achtertuin.
Althans dat hopen ze, maar als ik de tuin wat verder inloop, dan wordt mijn aandacht getrokken door kabbelend water. Ik hoor het wel, maar kan niet zien waar het vandaan komt.
Het triggert mijn nieuwsgierigheid.
Daar, onder een van die coniferen, heeft de eigenaar van de tuin een kleine inham in de conifeer geschoren. Eronder siert een klein watertje en een piepklein fonteintje. Het fonteintje ontspringt uit wat grijsgekleurd Ardenner split en stroomt over de rand van de ogenschijnlijke rots waar het fonteintje in staat.
Het water komt terecht in een ronde kuip waar nog wat andere kleine rotsen in verwerkt zijn.
Een kleine waterlelie, fijnbladig riet, kleine Kroosvaren en groen alg-achtig mos sieren het geheel op. Onder de waterspiegel is nog net wat waterpest zichtbaar.
Het geheel ziet er erg kunstig en mooi uit. Een uniek klein stukje natuur, verscholen - maar toch niet helemaal- onder de conifeer.
De kuip waar de rots met het fonteintje uit torent is niet groter dan pakweg 60 of 70 centimeter in doorsnede. En toch, onder deze reuze conifeer doet het bijna sprookjesachtig aan. Geluid dat je in eerste instantie wel hoort, maar een scene die je niet kunt zien. Het verrassingseffect van deze miniatuur waterpartij is compleet en zeer geslaagd.
Begin eenvoudig, voeg later telkens wat verbeteringen toe
Een recept voor gegarandeerd succes. Wil je met je eigen miniatuurvijver aan de slag gaan, hou het dan in eerste instantie zo simpel mogelijk. Belangrijker is een goede basis te ontwikkelen. Zorg er bijvoorbeeld voor dat de bodem onder een miniatuurvijver goed horizontaal is uitgevlakt. Dat resulteert uiteindelijk in een hele mooie strakke waterspiegel. Het zijn deze kleine details die de scene achteraf extra geslaagd zullen maken.
(PS wil je trouwens direct naar alle projecten waar ik mijn eigen mini vijver creaties laat zien, scroll dan door naar het einde van de pagina)
De bodem onder deze kuip is eerst netjes waterpas gesteld. Ik heb met een zware stalen paal wat klinkers onder deze drie kuipen de grond in geslagen zodat de grond nog beter inklinkt en verhardt. Daarover is een laagje zand gelegd wat ik vervolgens heb ingewaterd. Afwaterpassen en de kuip kan erop (erin) worden gezet!
Bekijk ook
Levensechte rotsen maken voor de mini vijvers
Maar hoe ga je nu echt met je miniatuur vijver van start?
Hoe groot mag jouw minivijver zijn? Een kleine bowl of bonsai schaal kan al als minivijver worden ingekleed. Je kunt hier zelfs een tafelstuk van maken.
Wil je iets groter aan de slag, dan kun je ook met stevige emmers en kuipen aan de slag.
Bezit je wel genoeg ruimte dan kun je zelfs meerdere emmers of kuipen (of combinaties ervan in verschillende maten), vlak naast elkaar opstellen. Door met hoogtes te spelen kun je dan bijzonder mooie effecten creëren.
Waar moet je op letten bij de materiaalkeuze voor je mini vijver?
- Het materiaal waarmee je aan de slag gaat moet in elk geval stevig zijn: Mogelijk staat je minivijver ook in de winter buiten. De emmer of kuip moet enigszins vorstbestendig zijn (tenzij je het water er vlak voor de winter uitpompt).
- In de zomermaanden is het juist de zon waar we rekening mee moeten gaan houden: Donker gekleurde materialen warmen snel op. Denk hierbij aan van die donkergrijze of zwarte speciekuipen of emmers. Maar ook EPDM vijverfolie is doorgaans erg donker van kleur. Deze donkere kleur zorgt ervoor dat de zon het water gemakkelijker opwarmt en dat de waterplantjes in onze minivijver in het voorjaar snel tot ontwikkeling komen, maar het zorgt er ook voor dat het water sneller verdampt. Op een gemiddelde zomerdag zal je een minivijver die (deels) in de zon staat, zeker eens per dag even een klein beetje met water moeten bijvullen.
De minivijver plaatsen
Nu gaan we toch wat serieuzer aan de slag. Want waar wil je je minivijver(s) opstellen?
Je hoeft je vijver niet persé in te graven. Weer zo'n voordeel van een miniatuur vijver. Omdat de kuipen, bakken of schalen op zichzelf de waterdruk al prima aankunnen (ze zijn er vaak immers zelfs voor gemaakt!), kun je je eigen minivijver ook bijvoorbeeld gewoon op de stoep of elders in de tuin op een verhoging plaatsen.
Een ingegraven vijver heeft wel als voordeel dat deze minder snel het water laat verdampen omdat de zijwanden van de vijver niet zo snel opwarmen en de vijver gemakkelijker zijn ingestraalde warmte aan de bodem via de onderzijde en zijkanten kan afgeven. Dat verschil is vooral te merken als de zonkracht hoog is.
Ook kleine bakken en kuipen zullen sneller opwarmen en daardoor relatief meer water verdampen.
Maar wellicht wil je jouw minivijver helemaal niet in de zon gaan plaatsen, maar heb je juist een prachtig plekje beschut in de (half)schaduw op het oog.
Dat is zeker mogelijk en scheelt weer wat tijd en water om je vijver zo nu en dan bij te vullen.
Zelf ben ik fan van mooie waterlelies in mijn vijvers. Wil je ook waterlelies in je miniatuurvijver, kies dan wel voor een variant die in de (half) schaduw bloeit!
Het muurtje houdt aan de zonzijde de zonnestralen tegen. Daarnaast staat deze kuip voor een deel ingegraven. Het blijkt een groot verschil te maken in de verdamping van het vijverwater!
Bekijk ook
Aan de slag met de kuipen voor de mini vijver scène
De buitenzijde van de vijver afwerken
Misschien ben je in het bezit van een fantastisch mooie schaal of bak en wil je de randen en buitenzijde van je vijver helemaal niet camoufleren. In dat geval ben je snel klaar.
Maar ik kan me zo voorstellen dat je het toch minder sfeervol vindt om die "kunstmatige" bak in het zicht te hebben staan.
In dat geval zijn er hele goede oplossingen te bedenken.
Hoe kun je de ZIJKANTEN van een (mini) vijver afwerken?
- De meest eenvoudige manier is om de vijver in te graven: Uiteraard zorgt ingraven van een bak of kuip ervoor dat je de zijkanten wegwerkt. Maar soms ben je niet in de gelegenheid om de vijverbak in te graven. Bijvoorbeeld als deze op je stoep of balkon staat. Misschien wil je de bak zelfs niet ingraven omdat je deze graag hoger positioneert.
- Camoufleer de zijkanten van de mini vijver: Wil je of kun je de bak niet ingraven en staat de mini vijver daarom gewoon op een (verharde) ondergrond, dan kun je iets voor of rondom de bak plaatsen. Stenen, rotsen.... Je kunt zelfs de zijkant van de bak bekleden met kippengaas en deze stucen met een mortel die "weersbestendig kan werken". Op deze manier kun je zelfs kleuren en motieven aan de buitenzijde toevoegen! Je begrijpt dat de mogelijkheden hierdoor legio worden. Zeker de moeite waard!
- Kiezen voor een natuurlijk groene oplossing: De meest natuurlijke manier is om een (klim)plant als troefkaart in te zetten. Fijnbladige klimop is heel geschikt om juist dat verfijnde miniatuur effect te versterken. De hedera bijvoorbeeld is wintergroen, verliest geen blad en maakt de scene extra natuurlijk! In combinatie met wat steenwerk of stucwerk rondom de bak waan je je direct in een sprookjesachtige scene. En dan zijn we nog niet eens aan de slag gegaan met de beplanting!
De miniatuur scene met lava gesteente, Ardenner split, een Azalea en wat Slaapkamergeluk
Ter illustratie laat ik je hieronder de vormgeving van een van de kleinere scenes uit de Zeven Droomtuinen zien en het eindresultaat. Het betreft hier het centrum van een cirkelvormig terras, omzoomd door een cirkelvormige pergola! Mijn doel is om hier een miniatuur scene vorm te geven die contrasteert met een wat meer verwilderde, ruwere omgeving. Zo is de pergola begroeid met grofbladige Wilde Wingerd.
De scene gaat in elk geval stromend water bevatten!
Over de bijzondere mogelijkheden van pergola's kom ik terug onder het katern Projecten.
- Ik heb een uitsparing gemaakt in de kern van het cirkelvormige terras. Deze uitsparing heb ik begrensd met metselwerk van verweerde roodgekleurde blokken, afgewerkt met een crèmekleur / zalmkleur voegspecie. Om het contrast van de cirkel wat meer op te halen heb ik hier omheen een rand van grijsblauw gekleurde granieten blokjes gelegd. Normaliter zou het contrast de scene te druk maken, maar omdat omringende betonsteen soorten allemaal verweerd zijn, brengt de blauwgekleurde graniet juist wat meer evenwicht in de totaalbeleving.
- In de cirkel heb ik een stevige speciekuip ingegraven en de omgeving afgesmeerd met -bijna pure- kleigrond.
De speciekuip is gevuld met water. Zo geeft de kuip direct tegendruk aan de omringende klei en kan ik - terwijl de kuip gevuld raakt met water - verzekeren dat de kuip waterpas blijft staan. Op de afbeelding hieronder zie je dat de rechterzijde nog te hoog ligt. Tijd om met een rubberhamer voorzichtig aan te trillen!
- Om te zorgen dat de Azalea geen last gaat krijgen van natte voeten of van de kalkrijke kleigrond die ik als opvulling van de cirkel heb gebruikt, heb ik de plek waar de Azalea is aangeplant allereerst verarmd met zandgrond en verrijkt met houtsnippers en heel veel blad. Daarnaast is de plant wat hoger geplant. De Azalea krijgt om de paar maanden een paar handjes koffieprut toegediend. Deze prut geeft een extra nutriënten- en, humus-boost en draagt bij aan een sterkere zuurgraad van de grond. Zo boots ik als het ware een klein beetje de bodemsituatie in een bos na.
De waterdichte onderlaag bevat een kleine opening vlak boven de ingegraven kuip. Zo zal stromend water automatisch terugstromen naar de kuip.
De kuip heb ik afgedekt met een stevig rooster dat als extra ondersteuning voor de lavarotsen zal gaan dienen. Een klein waterpompje is inmiddels al in de kuip geplaatst
De scene is gereed en het waterpompje is aangesloten. Op enkele delen van de lavarotsen heb ik slaapkamergeluk (Soleirolia soleirolii) aangeplant. De lavarotsen zijn dermate vruchtbaar en voedzaam, dat het plantje hierop weelderig zal gaan groeien
Eenvoudig en mysterieus. De natuur heeft haar werk gedaan en de stenen zijn prachtig 'vergroend'. Juist de fijnbladige structuur van het slaapkamergeluk (Soleirolia soleirolii) accentueert de miniatuursetting nog eens extra goed.
Leven in de brouwerij!
Planten, een van de belangrijkste ingrediënten om onze scene tot leven te wekken.
Je mag hierbij breder denken dan slechts waterplanten. Je kunt je namelijk richten op planten voor in de vijver zelf en planten om er wellicht omheen te plaatsen. Je kunt zelfs waterplanten in met water gevulde emmers rondom (buiten!) je vijver planten. Door met de hoogte en de grofheid van de structuur van een plant te spelen kun je de scene juist groter of kleiner laten lijken.
Slim kiezen schept perspectieven. Een iris groeit van nature aan de rand of net in het water. Deze kun je dus ook "droog" aanplanten rondom de vijver of in een pot naast de vijver plaatsen. Dat geeft wel een waterrijk effect, maar scheelt ruimte in de vijverbak😉.
De mooiste effecten krijg je door met fijne structuren te werken, zowel in als rondom de miniatuurvijver. Slaapkamergeluk is wat mij betreft onmisbaar bij het maken van een miniatuur scene. Het is een zeer fijnbladig plantje dat een prachtig contrast vormt naast wat meer grofbladige planten zoals een hosta. Het is geen waterplantje maar kan prima groeien en gedijen onder stromend water. In de winter verdwijnt het soms omdat het vorstgevoelig is, maar het keert meestal vanzelf weer terug.
Ik kies zelf voor de fijnste rietsoorten. De planten die in het water moeten staan, zet ik op bakstenen of ander materiaal, waardoor ik heel secuur de hoogte kan bepalen en daarmee de scene. Ik zet waterplanten nooit zonder pot in een vijver omdat ik de kluit compact wil houden. Dat voorkomt ook dat allerlei voedingsstoffen in het water gaan ronddwalen waardoor ik de kans op troebel water verminder. Overigens houd ik me zelden bezig met de troebelheid van water en worden alle vijvers vanzelf helder.
Misschien wil je zelfs wat kleine visjes aan je scene toevoegen. Houd er rekening mee dat het water in dat geval wel mogelijk troebeler kan worden. Ook kan algengroei (of wierengroei) toenemen. Een paar goede planten (zelfs "gewone waterlelies") bieden vaak al wat soelaas omdat zij de nitraten als voedingsstof uit het water onttrekken.
Algen en wieren
Algen vormen van die blubberbellen op het water. Je kunt ze lastig vastpakken want ze glippen direct door je handen heen. Maar wieren... dat is een heel ander verhaal. "Draadalgen" worden ze ook wel in de volksmond genoemd. Ik laat deze wieren juist bewust een tijdje groeien. Als ze fors gegroeid zijn haal ik ze uit het water. Daarmee onttrek ik ook direct overtollige voedingsstoffen uit het water. Na een tijdje wordt het water glashelder en verdwijnen de wieren ook weer. Je zult zien dat de vijver relatief veel sneller helder wordt!
"Ik laat in het voorjaar en na de aanleg van een nieuwe (mini) vijver de wieren bewust een tijdje groeien om het water schoon en helder te krijgen"
Belangrijker is om wat waterplantjes aan de scene toe te voegen. Een waterlelie houdt van groeien en bloeien. Deze lust ook wel wat voedingsstoffen en draagt absoluut bij aan helder water. Er zijn grote vijvers waar ik geen enkele zuurstofplant in heb aangebracht, maar wel een aantal waterlelies in laat groeien. Glashelder water en geen algen of wieren.
Een rotsmuurtje aan de voet van een van mij miniatuurvijvers. De voegspecie tussen de rotsen heb ik in zalmtinten gekleurd. De 'kruipende Phlox' maskeert de randen van de bak. Het fijne riet accentueert de kleinschaligheid van de scene. Bovenin links doemen al de eerste blaadjes van een fijnbladige klimop op
Bekijk ook
Een drietal mini vijvers met rots muurtjes maken
In het vorige deel hebben we al kunnen zien dat kleine elementen juist tot de verbeelding weten te spreken omdat ze onbewust ons vermogen om controle op situaties uit te oefenen en daarmee ook onze fijngevoeligheid triggeren. Het laat ons meer in contact staan met onze omgeving en levert meer potentieel om ook daadwerkelijk van die omgeving te kunnen genieten.
Klein is dus het nieuwe groot!
Nog een paar extra tips om jouw miniatuurvijver tot een succes te maken
De meest gestelde vragen die ik in mijn inbox ontving gingen over de helderheid van het water, algengroei en muggen. Hieronder een selectie van de meest gestelde vragen over vijverwater, algengroei en muggen:
Wat kan ik het beste tegen muggen doen als ik een mini vijver aanleg?
Zorg voor waterplanten in je vijver. Zuurstofrijk water is geen favoriet van de mug en door waterplanten zoals waterlelies of zuurstofplanten zoals Glanzend Fonteinkruid of Aarvederkruid toe te voegen, breng je zuurstof in je miniatuurvijver aan. Maar je kunt nog meer doen tegen muggen. Zorg voor kikkers en andere waterbeestjes. Vaak trekken kikkers of salamanders vanzelf naar je vijver toe en deze hebben de mug en de muggenlarf op hun menukaart staan. In mijn vijver barst het van de kikkers, salamanders en libellen. Zorg dus voor leven in de brouwerij! Daar hoef je niet voor naar op zoek te gaan. Het mooie van de natuur is dat ze vanzelf in jouw eigen mini vijver zullen verschijnen. Van heinde en ver komen ze op je waterfeest af.
Helpt stromend water bij het weghouden van de muggen uit mijn miniatuur vijver?
Stromend water helpt wel tegen muggen omdat de waterspiegel wordt verstoord, maar het is niet noodzakelijk. De ervaring is dat de tips die onder de vorige beschreven staan, je veel meer op weg zullen helpen.
Hoe kan ik HET BESTE een beekloop maken?
Stromend water is altijd wel erg pittoresk! Kies voor een beekloop voor EPDM-folie of epoxy-materiaal. Dat is doorgaans gegarandeerd waterdicht. Van beton of cement kun je ook een beekloop maken, maar deze is wat lastiger waterdicht te krijgen. Met wat folie dat je de minivijver in laat lopen kun je al eenvoudig een stroompje maken. Zorg dat folie tenminste 5 tot 10 centimeter de vijver in loopt om "terugloop van het water" te voorkomen. Zo voorkom je dat je vijver stiekem leeg loopt. Ik kom in een van mijn projecten terug op de creatie van beeklopen, watervallen, fonteintjes en ander waterfestijn!
Kan ik vissen houden in een mini-vijver?
Je kunt prima vissen houden in een mini vijver. Pas echter wel op voor overbevolking van deze kleine habitat. Kies dus slechts voor enkele vissen en kies voor vissen die van nature al vrij klein in omvang zijn. Doorgaans staat vissen in een vijver gelijk aan troebel water, tenzij je allerlei kunstmatige zuiveringssystemen zoals filters en UV-belichting gaat toepassen. Een gezonde minivijver kan eigenlijk hoogstens enkele visjes herbergen. Maar niet getreurd! Want jouw mini of miniatuurvijver is in staat om allerlei andere interessante levende wezens aan te trekken zoals kikkers, libellen of zelfs watersalamanders!
Hoe voorkom ik dat het water te snel uit mijn miniatuur vijver verdampt?
Een aantal interessante en nuttige tips heb ik al in dit en de voorgaande delen aangekaart, maar ik heb er als bonus nog een laatste tip jou. Eentje die nogal eens onderschat wordt: Zorg dat je oeverplanten niet teveel in het water gaan hangen. Knip ze op tijd af of weg, want blad neemt van nature ook water op en samen met de capillaire zuigwerking van het blad zorg het voor een rappe daling van de waterspiegel.
Een mini vijver scene bij de miniatuur tuinen van Pecanito
Wil je meer te weten komen over de werkelijke totstandkoming van de (miniatuur) vijvers in de Zeven Droomtuinen, bekijk dan eens dit project waarin ik een mini vijver scene bij de miniatuurtuinen van Pecanito vormgeef.
Alle projecten met mini vijvers
Naast de info op deze pagina heb ik een aantal projecten online staan waarin ik jou laat zien hoe ik mijn eigen mini vijvers heb vormgegeven. Je treft ze hieronder aan (of zoek eens via de zoekbalk naar mini vijver):
Een van mijn projecten is de vormgeving van de mini vijvers behorende bij de miniatuur tuinen van Pecanito. Hier zie je de scene in aanleg.
Tot slot
Graag wil ik nogmaals vermelden dat het aantal creatieve mogelijkheden om je eigen miniatuurvijver vorm te geven feitelijk eindeloos is. Vraag je niet af wat je omgeving mooi zou vinden, maar begin bij jezelf. Daardoor zal je creativiteit met sprongen vooruit gaan. Je zult versteld staan van het resultaat!
Hiermee zijn we aan het einde gekomen van deze Special over miniatuurvijvers. Wat begon met de heimwee van een koningin in lang vervlogen tijden, eindigt met een eerste aanzet tot het vormgeven van jouw eigen mini of miniatuur vijver.
Tot de volgende Special!
Dit deel is onderdeel van de special
Een mini vijver in jouw tuinAlle delen bij deze special (tot dusverre)
Ik hoop dat je genoten hebt van dit deel en misschien zelfs geïnspireerd bent geraakt door een idee waarmee je eigen tuin nog sprookjesachtiger kunt maken. Ik ben heel benieuwd naar jouw eigen creatie en het uiteindelijke resultaat! Laat daarom gerust jouw ervaring of indruk hierover achter.
Of misschien vind je het leuk om deze special met anderen te delen of wil je me wat vragen.
Of misschien vind je het leuk om deze special met anderen te delen of wil je me wat vragen.
6419
Reacties