Per toeval ontdekte ik hoe je Lavendel ook buiten het groeiseizoen kunt stekken
Als je jouw favoriete geurige Lavendelplant zelf wilt gaan stekken, dan is dit project zeker wat voor jou. Want ik laat je zien hoe ik zelf op een hele alternatieve maar eenvoudige manier Lavendel wist te stekken. En dat met een succespercentage van nagenoeg 100 procent!
Ik verwacht geen 100% succes als ik een stekprogramma opzet. En al helemaal niet wanneer ik experimenteel iets nieuws probeer. Per slot van rekening zal een deel van de stekken tijdens zo'n stekproces doorgaans sneuvelen.
Voor mijn nieuwe stekken-experiment met Lavendel bleek de nieuwe manier echter een schot in de roos. Ik ga je in dit project (over het stekken van Lavendel) laten zien waarom mijn methode zo eenvoudig is om ook zelf toe te passen.
Zo kun je ook met relatief weinig kennis of ervaring met het stekken van planten al je eigen favoriete Lavendel vermeerderen.
Geen ingewikkelde toestanden met plastic afdekkapjes of het dagelijks benevelen van je stekken
Het internet staat bol van de tips en adviezen om je eigen planten te vermeerderen. Echter met regelmaat wordt aangeboden kennis klakkeloos van andere bronnen overgenomen zonder te kijken of het ook echt klopt en of het in de praktijk ook werkt, laat staan dat men op zoek gaat naar experimentele alternatieve manieren om een project of oplossing nog verder te vereenvoudigen en effectiever te maken. En dat is best wel zonde want zo blijven we in een cirkel van beperkende ideeën hangen!
Ik vind het leuk én van belang om de bestaande kennis en inzichten zo nu en dan even goed op te schudden. Klopt het allemaal wel en kan het misschien niet beter, mooier en vooral eenvoudiger!?
Ik grap weleens dat kennis slechts zo lang houdbaar is als een pak melk buiten de koelkast, met andere woorden: Het verandert continue. Voortschrijdende inzichten.
Ik stek al letterlijk decennia tal van planten. Daardoor heb ik proefondervindelijk heel veel geleerd. Soms gaan er ook dingen mis, zoals mijn allereerste experiment met de Wisteria's, maar de kennis die ik hierdoor in de loop der jaren heb opgedaan, is van onschatbare waarde. En nog steeds leer ik elke dag iets nieuws. Want zolang je de dingen op een nieuwe manier blijft doen, blijf je ook dingen ontdekken!...
Om iets echt te begrijpen, te verbeteren of te doorgronden kun je er het beste zelf mee aan de slag gaan. Probeer dingen uit zonder vrees voor een mislukking. Vaak is het proces naar het resultaat toe minstens zo leuk (of nog wel leuker!) dan het resultaat zelf!
Dat bleek niet in de minste plaats toen ik bij wijze van ludiek experimentje in de late nawinter (maart van dit jaar) een bosje afgesnoeide Lavendeltwijgen in mijn vaste stekkuip stekte. In dit geval bleek het een gouden greep, want hoezeer er op tal van websites en in boeken vermeld staat dat Lavendel in de verhoute fase (dus na het late voorjaar en de zomer) lastig te stekken is, wist ik deze Lavendelstekken juist veel effectiever te stekken dan wanneer je gebruik maakt van malse zomerstekken.
De natuur is magisch en zit vol met geheimen waar wij er slechts pas een fractie van doorgrond hebben. Durf daarom te experimenteren en volg je eigenwijze gevoel en intuïtie.
Wil je weten hoe mijn stekmethode eruit ziet? Komt ie!:
Het veld aan moederplanten, dat ik in het vroege voorjaar vluchtig gesnoeid heb. Omdat ik het tijdstip van snoeien vrij vroeg in het seizoen heb gekozen, vormt de moederplant nog steeds veel bloemknoppen.
Tegelijkertijd heb ik het snoeisel effectief als stek weten in te zetten. Overigens per toeval.
Verander het tijdstip van stekken
1
In plaats van het late voorjaar (waarbij je van verse twijgen gebruik maakt - ook wel Zomerstek genoemd), koos ik voor een stekmoment dat veel eerder in het jaar valt: Het vroege voorjaar. Je zou een dergelijke stek bijna nog een winterstek kunnen noemen want loofbomen bezaten nog geen blad.
Toen ik eind maart het wolkendek aan Lavendelplanten vluchtig snoeide, was ik eigenlijk helemaal niet van plan om de lavendel te stekken. Maar twijgen die na het snoeien bezaaid over het dek verspreid lagen, zagen er te verleidelijk uit om zomaar weg te gooien. Gemiddeld waren ze zo'n 7 a 10 centimeter lang. Ideaal om stekken mee te gaan maken! Maar maart schijnt niet het beste moment te zijn om Lavendel te stekken... zegt men.
Ik had zelf nog geen ervaring met het stekken van Lavendel in het vroege voorjaar, maar omdat ik niets te verliezen had en mijn kuip met stekaarde even verderop al gereed stond (als restant van het afgelopen stekseizoen), besloot ik de stoute schoenen aan te trekken en een bos Lavendelsnoeisel te verzamelen.
Vervolgens heb ik al die stekjes even snel met twee vingers voor de onderste helft afgeritst (van het blad ontdaan) en heb ik ze vervolgens vluchtig in de kuip met stekaarde gestoken. Mijn logische idee erbij was dat het experiment hoogstwaarschijnlijk zou moeten mislukken. Immers verhoute lavendeltwijgen zijn niet of nauwelijks te stekken... Toch?
Waarom dan toch deze poging? Slechts een gevoel en een beetje nieuwsgierigheid...
De juiste twijg?
2
Voor het maken van de stekken heb ik dus heel eenvoudig gebruik gemaakt van het snoei-afval dat is ontstaan toen ik de moederplanten een korte snoeibeurt gaf. Deze twijgen zijn vorig jaar gevormd en hebben dus al een winterseizoen achter de rug. Aan de bovenkant zijn die twijgen gewoon groen maar wat verder naar beneden is de twijg intussen al verhout.
Feitelijk zou zo'n Lavendeltwijg (omdat ie verhout is) lastig worteltjes aanmaken, zo luidt de gangbare theorie over Lavendel stekken.
Nou niet dus: Mijn verhoute stekken bleken nagenoeg allemaal wortel te schieten! Ik ontdekte dat veel afhangt van de omstandigheden bij het nemen van zulke vroege Lavendelstekken. En op die omstandigheden kom ik hieronder uitgebreider terug.
Stekmedium: De stekaarde
3
Mijn standaard speciekuip stond toevallig al gereed, gevuld met geel (vul) zand en wat verarmde potgrond. Deze kuip en stekaarde heb ik namelijk vorig jaar ook al gebruikt voor het stekken van Sneeuwballen (Viburnums). Zodra de Viburnums allemaal wortel hadden gekregen, heb ik ze in de vollegrond aangeplant. De kuip met arme stekaarde bleef achter, wachtend op een nieuwe lichting stekken.
"De natuur is magisch en zit vol met geheimen waar wij er slechts pas een fractie van doorgrond hebben. Durf daarom te experimenteren en volg je eigenwijze gevoel en intuïtie"
Schimmel is de beperkende factor
En dan een factor die misschien wel het meeste heeft geholpen bij het succes van mijn Lavendel stek experiment: Het weer.
4
Want ook al was het voorjaar allesbehalve warm (zelfs koud!), het was extreem nat.
Niet alleen viel er om de paar dagen een flinke plens regen, ook de luchtvochtigheid was hoog en het weer was ronduit somber: Weinig zon, veel bewolking.
Nu is die regen niet zo relevant voor onze stekken. Stekken hebben nog geen wortels dus regen is eigenlijk eerder een probleem dan een voordeel. Het leidt namelijk vaak tot schimmelvorming.
Echter omdat de temperaturen nu nog laag zijn en het in de open lucht lekker doorwaait én ik gebruik maak van arme zand in een kuip, blijkt dat vochtprobleempje en dito schimmelprobleem allemaal een stuk minder aanwezig te zijn.
En dan de zon... Dit voorjaar was ronduit somber. Juist dat gebrek aan zon en die vochtige lucht heeft bijgedragen aan het succes: De stekken stonden in de open buitenlucht, waar ze maximaal daglicht ontvingen, maar uit de felle zon. In het verleden had ik (met name als ik onder glas of plastic in de vroege zomer plantjes stek) nogal last van schimmels. Na een paar weekjes zag je dan de frisgroene twijgen veranderen in bruine, half verrotte steeltjes, soms zelfs met wat witte pluis erop.
In dit geval juist niet. De frisse wind en regen hebben de schimmels de kop in gedrukt en tegelijkertijd is de lucht in het vroege voorjaar nog niet bezaaid met schimmels. Daar zit waarschijnlijk al een stukje van het geheim van dit succes... De stekken zijn in de zanderige grond niet gaan rotten en verschimmelen! Het relatief hoge uitvalpercentage wat je in de zomer als gevolg van schimmel kunt ervaren was nu nagenoeg afwezig.
Daarnaast vermoed ik dat de verhoute twijgen van een Lavendel zich gedragen als een winterstek, echter gezien de winterse omstandigheden in Nederland beter vlak na de winter gestekt kunnen worden... Zou dit voor meer wintergroene planten gelden?...
Succes waar geen succes zou mogen bestaan
Ik heb mijn stekken in maart in de grond gestoken. Geen stekhormoon, geen plastic kapjes, geen speciale warme ruimte en als hekkensluiter stugge, verhoute twijgen. Eigenlijk heb ik de stekken keihard aangepakt. Als je gewend bent te werken volgens het boekje, dan zou je waarschijnlijk hebben verondersteld dat ik er alles aan heb gedaan om het experiment te laten mislukken.
Twee maandjes lang staan er tientallen stekken in de kuip (ik heb ze niet geteld maar op de afbeeldingen kun je een deel ervan in levende lijve bewonderen). Eind mei blijken (op een enkel twijgje na, wat al vrij snel afstierf) serieus alle stekken wortel te hebben geschoten! Dat vind ik een verbazingwekkend resultaat. En dat zonder ook maar één keer de planten te hebben beregend of beneveld.
Je leest het goed: Ik heb dus een zeer hoog slagingspercentage weten te behalen terwijl ik met stug verhout twijgmateriaal aan de slag ben gegaan in een relatief koele periode van het jaar??? En als ik het kan, kun jij het vanaf nu dus ook.
Daarmee is een hardnekkige mythe ontkracht: Je kunt verhoute Lavendel namelijk wel degelijk stekken.
Het vereist echter een ander moment(um). En met dit inzicht zou het best wel eens mogelijk zijn om ook veel andere groenblijvende of mediterrane gewassen effectiever te stekken dan we via de gangbare manier gewend zijn. Ik denk daarmee ook dat we meer moeten gaan kijken naar de sweetspots die het (nieuwe) klimaat van de Lage Landen ons biedt gedurende het jaar, zowel binnen als buiten het actieve groeiseizoen.
Ik laat de planten voorlopig nog even in de kuip staan zodat het wortelstelsel van de Lavendel stekken in de losse zandgrond nog wat verder kan uitgroeien en aansterken. In de nazomer (of tijdens een natte periode in de zomer) plant ik de jonge Lavendelplanten in de volle grond uit.
Conclusie
Hoe stek je zonder al te veel moeite en met succes Lavendel?
- Stek in maart in plaats van in het late voorjaar. Wil je Lavendel gaan stekken, maak dan eens een keer géén gebruik van malse uitlopers (in juni) maar stek scheuten van het afgelopen jaar en doe dit in het vroege voorjaar, zo rond eind maart wanneer de vorst geweken is.
- Frisse buitenlucht doet wonderen. Stek gewoon in de open lucht en dus niet in een (verwarmde) kas, onder plastic of onder glas.
- Gebruik geen stekhormoon. Ik gebruik overigens zelden stekhormoon.
- Gebruik arme stekaarde. Dit is eigenlijk niets nieuws onder de zon: Gebruik altijd arme stekaarde waar het vocht goed door kan weglopen (zand met een klein beetje arme gebruikte grond). In deze uitgebreide special over stekken lees je meer over het samenstellen van je eigen stekaarde
- Kies voor een lichte plek. Zorg ervoor dat de kuip met stekjes een klein beetje beschut staat maar wel voldoende daglicht ontvangt. Is het voorjaar droog en zonnig, geef dan om de week met een gietertje wat water. Is het voorjaar nat, dan hoef je er niet eens naar om te kijken!
- Laat de natuur je een handje helpen. Wind en wisselende weersomstandigheden remmen schimmelvorming van nature. Een periode met (zuid)westenwinden brengt veel neerslag en een hoge luchtvochtigheid. Ideaal voor onze stekken!
Ik hoop dat je geniet van dit project!
Laat gerust jouw indruk hierover achter door een reactie te plaatsen.
Misschien vind je het leuk om dit project te delen of wil je me wat vragen.
Laat gerust jouw indruk hierover achter door een reactie te plaatsen.
Misschien vind je het leuk om dit project te delen of wil je me wat vragen.
313
Reacties